Wymiana przewodów odgromowych na elektroenergetycznych liniach pod napięciem

Zastosowanie techniki lotniczej

W latach 90. rozpoczęto w Polsce stosowanie śmigłowców do prac pod napięciem na liniach najwyższych napięć, ale tylko w zakresie diagnostyki. Zastosowanie techniki lotniczej dla potrzeb PPN w wielu krajach pozwoliło na skrócenie czasu napraw oraz posłużyło do szybkiego przemieszczenia się ekip monterskich [15]. Do prac przy wymianie lub naprawie przewodów używa się małych i lekkich śmigłowców, zdolnych do wejścia i zawisu między przewodami linii. 

Śmigłowce są również stosowane do budowy nowych oraz modernizacji starych linii energetycznych wszystkich poziomów napięć (rys.7)

Przykładowa instalacja przewodu

1. Lina wstępna (przewód) podawana jest z bębna i łączona do opuszczanej ze śmigłowca linki pomocniczej; praca ta jest wykonywana z zachowaniem szczególnej ostrożności oraz z zachowaniem bezpiecznej odległości.
2. Śmigłowiec z przyczepioną liną (przewodem) przelatuje nad kolejnymi słupami sekcji odciągowej, na których wcześniej zamontowano specjalne rolki lotnicze, lina (przewód) opadając układa się w rowkach rolki, czasami wymaga się obecności montera na słupie, aby wprowadzić linę (przewód) w rowki rolki.
3. Operator wciągarki i bębna z liną wstępną (przewodem) przez cały czas trwania lotu śmigłowca kontroluje rozciąganie liny (przewodu) i jest w bezpośrednim kontakcie z pilotem oraz obserwatorami.
4. Na końcach sekcji odciągowej ustawiona jest wciągarka i hamownik.
5. Gdy śmigłowiec dotrze do końca sekcji, lina wstępna łączona jest z liną wciągającą, nawiniętą na wciągarkę. Przewód pozostaje na rolkach do momentu jego mocowania do izolatorów. Praca ta wykonywana jest po wylądowaniu śmigłowca.
6. Lina ciągnąca za pomocą liny wstępnej jest wciągana na rolki montażowe, następnie po połączeniu liny ciągnącej z przewodem OPGW następuje jego wciągnięcie na całej długości sekcji odciągowej.
7. Po zakończeniu czynności wciągania, nowy przewód OPGW jest mocowany do konstrukcji słupa, po uprzednim ustaleniu zwisu.

W opinii firm zajmujących się wykorzystaniem śmigłowców do wymienionych prac metoda ta wymaga zachowania szczególnej ostrożności. Głównie stosuje się ją na przęsłach krzyżujących się z szerokimi rzekami, w terenie trudno dostępnym, zalesionym czy tam, gdzie trudno jest dojechać ciężkim sprzętem. Wykorzystanie śmigłowca do wciągania samego przewodu OPGW nie jest stosowane, gdyż istnieje uzasadniona obawa o jego uszkodzenie, a naprawy są kosztowne i mogą prowadzić do nieprzewidywanego wzrostu budżetu.

Wymagania związane z bezpieczeństwem prowadzenia procesu technologicznego 

Technika prac pod napięciem posługuje się uniwersalną zasadą postępowania przy doborze metod redukcji ryzyka. Przede wszystkim powinno się rozważyć możliwość eliminacji zagrożenia elektrycznego. Jeżeli okaże się to niemożliwe, to należy ograniczyć dostęp do zagrożenia do niezbędnego minimum.

Należy przyjąć, że zagrożenia będą obecne w całym procesie pracy i dlatego należy je kontrolować i analizować za pomocą skutecznych środków, zwiększając bezpieczeństwo odpowiednimi środkami ochronnymi.

Wymagania dotyczące uziemień

W celu bezpiecznego prowadzenia instalacji przewodów czy to odgromowych, czy OPGW, czy fazowych należy spełnić następujące wymagania: zastosować połączenie i uziemienie urządzeń wciągających i naprężających, zastosować uziemienie ślizgowe uziemiające wciągane przewody, zastosować siatkę uziemiającą (matę uziemiającą) w miejscu pracy oraz uziemienia rolek montażowych na słupach (rys. 8).

Rys. 8. Schemat prawidłowego uziemiania miejsca pracy [10]

Uziemienia urządzeń

Wszystkie urządzenia w procesie zakładania przewodów powinny mieć przewidziany jeden punkt do przyłączania uziemienia, zwykle w najdogodniejszym miejscu ramy.

Zaleca się, aby do ramy wszystkich urządzeń była przyspawana fabrycznie szyna uziemiająca, przeznaczona do przyłączenia zacisku uziemiającego. Zacisk uziemiający powinien być przyłączony poprzez przewód uziemiający do siatki uziemiającej i uziemień ślizgowych.

Uziemienia przewodów i bloków

Zaleca się, aby na każdym instalowanym przewodzie (roboczym, odgromowym oraz linie wciągającej) stosowane było uziemienie jezdne ślizgowe. To uziemienie zakładane jest bezpośrednio na przewód przed naprężarką w miejscu jej usytuowania i na linę wciągająca przed wciągarką w miejscu jej ustawienia (rys. 9). Natomiast do uziemienia bloków, rolek montażowych do przewodów służą zaciski uziemiające i przewody uziemiające je łączące (rys.10).

Rys. 9. Sposoby uziemienia przewodu poprzez uziemiacz ślizgowy: a) schemat [3], b) praktyczne rozwiązanie
 

Rys. 10. Sposoby uziemienia przewodu poprzez blok: a) schemat [3], b) praktyczne rozwiązanie