Ekonomiści i naukowcy o komercjalizacji badań w Warszawie

źródło: nauka.gov.pl

Komercjalizacja badań naukowych jest warunkiem koniecznym dla rozwoju polskich uczelni i polskiej nauki - mówiła podczas konferencji "Komercjalizacja B+R" minister nauki i szkolnictwa wyższego, prof. Barbara Kudrycka. Spotkanie zorganizowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego odbyło się 10 grudnia w siedzibie Giełdy Papierów Wartościowych. 

Jak tłumaczył podczas konferencji prof. Witold Orłowski, słowo komercjalizacja w powszechnym odbiorze nie kojarzy się pozytywnie. "Tymczasem chodzi w nim o to, by wynalazki tworzone przez naukowców dotarły do ludzi. By weszły do powszechnego użycia i nie były zabawkami tylko dla naukowców" - powiedział ekspert.

Wyjaśnił, że papier, druk, kompas, proch choć wynalezione w Chinach, zostały skomercjalizowane przez Europejczyków. "To w Europie zostały wykorzystane w gospodarce i weszły do powszechnego użycia" - mówił prof. Orłowski. Jak zauważył, nikt dziś nie pamięta, kto w Chinach stworzył proch, ale prawie wszyscy wiemy, kto wynalazł dynamit.

Jak wynika z danych przedstawionych przez MNiSW, rocznie wszystkie polskie uczelnie na sprzedaży efektów swoich prac badawczo-rozwojowych zarabiają około 100 milionów dolarów. To mniej niż roczny przychód tylko jednego amerykańskiego uniwersytetu - University of Columbia. W 2009 roku dzięki efektom prac swoich zespołów naukowych uzyskał on aż 143 miliony dolarów.

"W Polsce nie działa mechanizm ssąco-tłoczący" - ocenił prof. Orłowski tłumacząc przyczyny niewielkiej liczby polskich badań wdrażanych do przemysłu. "W pewnym momencie proste zwiększanie nakładów na badania podstawowe niewiele daje, jeśli nie ma odpowiednich mechanizmów" - powiedział.

Jak tłumaczył, aby poprawić liczbę komercjalizowanych badań, naukowcom i uczelniom powinno się to po prostu zacząć opłacać. Popyt na polskie rozwiązania będzie rósł, jeśli nasi uczeni będą dostarczali swoje rozwiązania w odpowiedniej formie.

"Jeśli szef firmy zwróci się do polskiego naukowca z prośbą o konkretne rozwiązanie techniczne i usłyszy, że ten potrzebuje 2 lat na przeprowadzenie badań i jeszcze 5 dodatkowych asystentów to wiadomo, że kupi już gotowy produkt od np. niemieckiej firmy" - przekonywał prof. Orłowski.

Kolejnym elementem koniecznym dla poprawienie stopnia komercjalizacji jest "transmisja informacji" między nauką a biznesem. Zdaniem Orłowskiego, powinien istnieć bank informacji, dzięki któremu firma wiedziała, czy jest w Polsce instytucja naukowa, która może szybko dostarczyć produkt czy technologię, której potrzebuje.

Oddzielnym problemem jest również zdobycie pieniędzy na innowacyjne rozwiązania. Wiadomo, że są to inwestycje bardzo ryzykowne i komercyjne banki niechętnie udzielają na nie kredytów. Zdaniem prof. Orłowskiego, trzeba stworzyć nową instytucję finansową: polski bank finansowania innowacji oraz rozwijać inne instrumenty finansowe np. venture capital.

Tymczasem - jak zauważył ekonomista - tylko innowacyjność może spowodować, że Polska będzie się rozwijać.

Jak tłumaczyła minister Kudrycka, wskutek niżu demograficznego od 2 lat na polskich uczelniach studiuje coraz mniej studentów zaocznych, co znacznie zmniejsza również dochód szkół wyższych. "Dlatego uczelnie powinny być zainteresowane pozyskiwaniem funduszy z komercjalizacji badań" - tłumaczyła minister Kudrycka. "Instytucje naukowe i uczelnie powinny zwiększać zainteresowanie naukowców prowadzeniem badań wdrożeniowych. Powinny działać motywacyjnie na rzecz naukowców-wynalazców" - dodała.

Jak wspomniała, między rokiem 2013 a 2014 do użytku naukowców będą oddawane najnowocześniejsze polskie laboratoria, w które teraz zainwestowane ogromne środki finansowe. "Ważne byśmy byli gotowi do odpowiedniego wykorzystywania tej infrastruktury" - powiedziała minister.

"Wiemy, że wdrażanie badań naukowych nie jest łatwym procesem" - dodała minister. Dlatego Ministerstwo opublikowało właśnie przewodnik "Komercjalizacja B+R dla praktyków". Skierowany do publicznych uczelni i instytutów prowadzących prace badawcze ma być kompleksowym źródłem wiedzy o możliwościach sprzedaży i wdrażania na rynek rezultatów badań.

"Praktycznie pozuje, jak przejść proces komercjalizacji badań naukowych od A do Z. Wyjaśnia, jak radzić sobie z problemami formalnymi, finansowymi, prawnymi" - zachwalała publikację prof. Kudrycka.

PAP - Nauka w Polsce