Minerały z kopalnianych odpadów do produkcji elektroniki

fot. JSW

Wspólne przetwarzanie odpadów pogórniczych i elektronicznych umożliwi odzysk metali szlachetnych z odpadów elektronicznych na dużą skalę. Innowacyjną metodę opracowali naukowcy przy udziale ekspertów TAURON Wydobycie, w ramach międzynarodowego projektu badawczego CEReS (Co-processing of mine and electronic wastes: Novel resources for a sustainable future).

Celem TAURON Wydobycie było wypracowanie metodologii przekształcania tzw. skały płonnej, towarzyszącej wydobyciu węgla, w stabilny materiał do ponownego użycia.

Dzięki przeprowadzonym badaniom, realizowanym wspólnie z polskimi i europejskimi instytutami, uczelniami oraz przedsiębiorstwami biorącymi udział w projekcie, otrzymano pełnowartościowe produkty handlowe w postaci wyrobów ceramicznych, kruszyw, dodatków do cementów i wyrobów betonowych oraz odzyskano ze zużytego sprzętu elektronicznego i elektrycznego cenne metale szlachetne, takie jak miedź, srebro czy złoto.

- Połączenie wydobywczych i elektronicznych strumieni odpadów jest w górnictwie innowacyjnym podejściem do problemu ich zagospodarowania, co dobrze wpisuje się w kierunki działań proekologicznych realizowanych przez TAURON Wydobycie. Efektywnie realizujemy tym samym zasady gospodarki obiegu zamkniętego – mówi Tomasz Cudny, prezes zarządu TAURON Wydobycie. - Dzięki takim projektom jak CEReS, współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej, zwiększa się wachlarz możliwości zastosowań dla odpadowej skały płonnej, nieodłącznie towarzyszącej wydobyciu węgla – dodaje prezes.

Proces współprzetwarzania odpadów pogórniczych i elektronicznych koncentruje się na wytworzeniu roztworu ługującego z odpadów pochodzących z procesów wzbogacania węgla kamiennego, który będzie wykorzystywany do ekstrakcji cennych metali z płytek obwodów drukowanych (PCB).

W ramach projektu opracowano technologię, wykorzystującą piryt i markasyt występujący w odpadowej skale płonnej do procesu wytworzenia kwasu siarkowego niezbędnego przy odzyskiwaniu ze „złomu” elektronicznego metali szlachetnych. Pozbawiona związków siarki skała płonna staje się wartościowym surowcem znajdującym szerokie zastosowanie.

- Projekty badawczo-rozwojowe, takie jak CEReS, wymagają bliskiej współpracy z przemysłem, jeśli mają generować wyniki istotne dla społeczeństwa. Stąd tak ważne było zaangażowanie TAURON Wydobycie podczas opracowywania i realizacji projektu. Dzięki wspólnemu przedsięwzięciu udało się uzyskać dowód na słuszność koncepcji współprzetwarzania - mówi dr Christopher Bryan koordynator projektu z French Geological Survey.

Projekt CEReS dla branży wydobywczej wskazuje nowe kierunki i  możliwości wykorzystania  odpadów pogórniczych, zarówno tych zdeponowanych na hałdach, jak i pochodzących z bieżącej produkcji. Dla producentów elektroniki wskazuje nowe możliwości odzysku najcenniejszych metali zawartych w zużytym sprzęcie elektronicznym i elektrycznym przyczyniając się do ograniczenia eksploatacji naturalnych złóż surowców.

Z kopalni na autostrady

W ciągu ostatnich dwóch lat 800 tys. ton odpadów z kopalń TAURONA przetworzono w pełnowartościowe produkty i wprowadzono na rynek. Zalegające kiedyś na hałdach uboczne produkty wydobycia węgla kamiennego, dzięki zastosowaniu nowych technologii znajdują dziś zastosowanie w budownictwie drogowym i hydrotechnicznym.

Obecnie kruszywa powydobywcze z zakładów górniczych TAURON Wydobycie wykorzystywane są przykładowo przy rozbudowie drogi krajowej 81 oraz przy inwestycjach związanych z przebudową wałów przeciwpowodziowych w okolicach Oświęcimia.